Tematem książki jest krótka i burzliwa historia założenia i działalności Muzeum Starożytności w Wilnie (1856–1865) oraz wydarzenia związane z wywiezieniem dużej części jego zbiorów do Muzeum Rumiancewskiego w Moskwie (1868–1869). Omówiono zawiłe dzieje wielu eksponatów wileńskich (malarstwa i grafiki) po zamknięciu Muzeum Rumiancewskiego w XX w. Znalazły się one głównie w zbiorach Państwowego Muzeum Historycznego oraz w Muzeum Sztuk Pięknych im. A. S. Puszkina w Moskwie, a w latach 50.–70. część z nich została przekazana do Litewskiego Muzeum Narodowego w Wilnie. W wyniku badań ustalono autorstwo kilku obrazów. Udało się rozpoznać postaci w niektórych portretach. Specjalną wartość posiadają umieszczone na końcu rozprawy materiały źródłowe – wyciąg z korespondencji w sprawie przewiezienia zbiorów do Moskwy oraz akta zdawczo-odbiorcze przekazanych eksponatów. Spora część wymienionych w aktach obiektów została zidentyfikowana, o czym świadczą numery inwentarzowe dołączone do poszczególnych pozycji spisu.
